Beenlengteverschil

Wat is beenlengteverschil?

Als je ene been korter is dan je andere been spreken we van een beenlengteverschil. Niet te verwarren met een bekkenscheefstand. Bij een bekkenscheefstand staat het bekken niet helemaal recht, waardoor het kan lijken alsof je een beenlengteverschil hebt. Het is belangrijk om uit te sluiten dat bij het corrigeren van een beenlengteverschil het niet gaat om een bekkenscheefstand. 

Een beenlengteverschil kan klein zijn, slechts enkele millimeters, of aanzienlijk groter (meerdere centimeters), wat een duidelijke impact heeft op de houding en het looppatroon van een persoon. Een beenlengteverschil is meestal aangeboren, maar kan zich ook later in het leven ontwikkelen als gevolg van trauma, ziekten of operaties. Veel mensen hebben een klein beenlengteverschil zonder dat ze dit zelf merken. Hier hoef je dan ook niets mee te doen. 

Symptomen van beenlengteverschil

De symptomen van beenlengteverschil kunnen variëren afhankelijk van de mate van het lengteverschil. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

1. Pijn in verschillende delen van het lichaam:
   • Onderrug: De ongelijke belasting van de benen kan leiden tot spanning en pijn in de onderrug.
   • Heupen: Ongelijke druk op de heupgewrichten kan pijn veroorzaken, vooral aan de kant van het langere been.
   • Knieën: Het beenlengteverschil kan leiden tot ongelijke druk op de knieën, wat pijn en zelfs slijtage van het kraakbeen kan veroorzaken.
   • Voeten: Overmatige belasting van de voet van het langere been kan leiden tot voetklachten.
2. Houdingsproblemen:
   Een scheve houding is vaak zichtbaar:
   • Scheve heupstand: De heup aan de kant van het kortere been kan hoger lijken.
   • Ongelijke schouders: De schouder aan de kant van het kortere been kan lager hangen, wat kan bijdragen aan nek- en schouderpijn.
3. Loopproblemen:
   Mensen met een aanzienlijk beenlengteverschil kunnen een merkbare hink of een onregelmatig looppatroon ontwikkelen:
   • Hinken: Een afwijkende looppatroon waarbij het lichaam wiegt of draait om het beenlengteverschil te compenseren.
   • Asymmetrisch lopen: Dit kan leiden tot verhoogde vermoeidheid en inefficiëntie tijdens het lopen of rennen.
4. Vermoeidheid:
   Door de inefficiënte manier van lopen kan er sneller vermoeidheid in de benen en rug optreden:
5. Verhoogd risico op blessures:
   Het onevenwichtige looppatroon kan leiden tot een hoger risico op vallen en blessures aan de onderste ledematen:
   • Verstuikingen en verrekkingen: Door het onevenwichtige lopen kan men gemakkelijker struikelen of vallen.
   • Chronische overbelasting: Dit kan leiden tot tendinitis, bursitis, en andere overbelastingsblessures.

Oorzaken van beenlengteverschil

Beenlengteverschil ontstaat door fysieke verschillen in de botlengte van de benen. Enkele van de belangrijkste oorzaken zijn:

1. Aangeboren afwijkingen:
   Sommige mensen worden geboren met beenlengteverschil door afwijkingen in de groei van de botten. Dit kan variëren van milde verschillen die nauwelijks merkbaar zijn tot significante verschillen die onmiddellijk na de geboorte opvallen of in de loop van de groei steeds groter worden.
2. Trauma:
   Een botbreuk of ernstig letsel aan het been kan leiden tot verschillen in beenlengte, vooral als de breuk niet correct geneest. Complexe breuken kunnen resulteren in verkorting van het bot door verlies van botmassa of slechte uitlijning tijdens het genezingsproces.
3. Ziekten en medische aandoeningen:
   • Ziekte van Perthes: Een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar de heup wordt verminderd, wat kan leiden tot botvervorming en verkorting van het aangedane been.
   • Osteomyelitis: Een infectie in het bot kan de groei van het bot beïnvloeden en leiden tot verkorting.
   • Groeistoornissen: Aandoeningen zoals groeihormoondeficiëntie kunnen een ongelijke groei van de benen veroorzaken.
4. Operaties:
   Chirurgische ingrepen aan de botten of gewrichten, zoals bij de behandeling van fracturen of heupproblemen, kunnen soms resulteren in verschillen in beenlengte. Procedures die een deel van het bot verwijderen of herpositioneren kunnen leiden tot verkorting of verlenging van het aangedane been. Denk hierbij ook aan heup- of knieprotheses. 

Functionele Oorzaken

LET OP! Hierbij is er dus geen verschil in lengte van de benen! 

1. Spierdisbalans:
   Ongelijke spierkracht of spanning tussen de spieren van beide benen kan een been korter laten lijken. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij mensen met een spierziekte of na een periode van immobilisatie waarbij een been minder is gebruikt dan het andere.
2. Gewrichtsproblemen:
   Aandoeningen zoals artritis kunnen leiden tot veranderingen in de gewrichtsposities, wat een schijnbaar verschil in beenlengte kan veroorzaken. Dit komt doordat ontstekingen en gewrichtsvervormingen de manier waarop de benen zich strekken en buigen kunnen veranderen.
3. Houdingsproblemen:
   Slechte houding of afwijkingen zoals scoliose (een zijwaartse kromming van de ruggengraat) kunnen een functioneel beenlengteverschil veroorzaken. De scheve houding kan ertoe leiden dat één heup hoger staat dan de andere, wat lijkt op een verschil in beenlengte.
4. Bekkenrotatie of bekkenscheefstand:
   Soms kan het bekken roteren of kantelen door spierdisbalans, blessures of afwijkingen in de rug, waardoor een been korter lijkt dan het andere. Dit is een vaak over het hoofd geziene oorzaak die correctie en therapie vereist.

Hoe kan je beenlengteverschil corrigeren?

De behandeling van beenlengteverschil varieert afhankelijk van de mate van verschil en de symptomen die het veroorzaakt. Goed om te weten is dat veel mensen een beenlengteverschil hebben, maar dit niet merken. Het is daarom ook vaak niet nodig om het volledige verschil te corrigeren, maar zo te corrigeren dan het verschil niet groter is dan ongeveer 1cm. Hieronder vindt je een uitgebreide beschrijving van de verschillende behandelingsopties.

1. Orthopedische steunzolen:
   Orthopedische steunzolen worden op maat gemaakt om het verschil in beenlengte te compenseren en de druk gelijkmatig over de voeten te verdelen. De steunzool aan de kant van het korte been wordt in het hielgedeelte dikker gemaakt zodat je bij het dragen van de steunzolen weer (bijna) even lange benen hebt. Dit kan tot maximaal 1 à 1,5cm, omdat je anders uit je schoenen slipt. Ze verbeteren de houding, verminderen pijn en voorkomen verdere schade aan de gewrichten. Ze bieden extra ondersteuning en demping, wat het comfort tijdens het lopen verbetert.
2. Schoenaanpassingen: Verhogingen onder de schoen worden toegevoegd om het lengteverschil te compenseren. Dit kan tot meerdere centimeters. Dit is een relatief eenvoudige en kosteneffectieve oplossing. Een orthopedische schoenmaker kan dit doen. Lees hierover meer op de website van Loopvisie. 
3. Beenverlenging: Een chirurgische procedure waarbij de lengte van een bot, meestal het dijbeen of scheenbeen, geleidelijk wordt vergroot. Dit gebeurt door het bot gecontroleerd te breken en langzaam uit elkaar te trekken met een extern of intern fixatiesysteem, zodat nieuw botweefsel kan groeien. Beenverlenging wordt toegepast bij aangeboren afwijkingen, asymmetrie of cosmetische redenen en vereist een langdurig revalidatieproces.
4. Epifysiodese: Een chirurgische ingreep waarbij de groeischijf van een bot (bovenbeen en/of onderbeen) gedeeltelijk of volledig wordt geremd om de groei te beïnvloeden. Het lange been wordt dus geremd. Dit wordt toegepast bij beenlengteverschillen om aan het einde van de groei ongeveer gelijke beenlengte te hebben.
5. Osteotomie:
   Een deel van het bot wordt verwijderd om de lengte van het langere been aan te passen en/of om de uitlijning van het bot te corrigeren. Het bot wordt doorgezaagd en opnieuw uitgelijnd, waarna het wordt gefixeerd met schroeven of platen. Dit helpt bij het corrigeren van mechanische afwijkingen en kan ook helpen bij het verminderen van het lengteverschil.